باقر شریف قرشی

باقرشریف قَرَشی (۱۳۴۴-۱۴۳۳ق) پژوهشگر، مورخ و نویسنده شیعه اهل عراق در نجف اشرف. او نزدیک به بیست سال در درس خارج سید ابوالقاسم خویی حاضر شد. قرشی دارای تألیفات متعددی است، از جمله سیره ائمه که مجموعه‌ای از حیات زندگانی امامان شیعه است. بخشی از نوشته‌ها و رساله‌های او با توجه به نظام حاکم عراق، رنگ و بوی سیاسی و اجتماعی دارد. قرشی، بارها به ایران سفر کرد و جایزه پنجمین سال کتاب ولایت در سال ۱۳۸۲ش به وی اهدا شد. مجموعه چهل جلدی موسوعة سیرة اهل البیت(ع) از آثار اوست. مزار او در کتابخانه‌اش در نجف است.

زندگی‌نامه

ولادت و نسب

باقرشریف القَرَشی در سال ۱۳۴۴ق در نجف متولد شد. پدرش شیخ شریف از علمای نجف و جدش شیخ مهدی قرشی بود. «قَرْش» یا «قَرَش» از خاندا ن‌های شناخته‌شده نجف است. وی اهل منطقه شمس در شهر کوت و منسوب به عشیره‌ای از جَعافَره است و کسی که از این مناطق به نجف بیاید، به او «قَرَشی» می‌گویند.

تحصیلات

شیخ باقر شریف، به همراه برادرش، شیخ هادی قرشی، پس از گذراندن دوره مقدّمات، علم نحو و الفیه ابن مالک نزد شیخ حسین خلیفه احسایی، در درس شیخ محمد علی دمشقی نیز حاضر شد. وی پس از آن، کتاب مختصر البیان را نزد شیخ عباس مظفر، علم اصول را محضر شیخ بشیر عاملی و کتاب لمعه را هم نزد سید موسی البعاج فرا گرفت. بعد از پایان این دوره برای خواندن فرائد الاصول نزد سید محمود مرعشی نجفی رفت و برای آموختن کفایة الاصول، محضر شیخ محمدطاهر آل شیخ‌راضی حاضر شد. به گفته قرشی، او درس خارج و مباحث مهم علمی را طی مدت بیست سال در محضر آیت‌الله خویی فرا گرفت که دست‌نوشته‌های او در کتابخانه امام حسن نگه‌داری می‌شود.

از دیگر اساتید باقرشریف می‌توان به محمدتقی ایروانی، سید ابوالقاسم نوری و سید محسن حکیم اشاره کرد.

وفات

شیخ باقرشریف قرشی یکشنبه ۲۶ رجب ۱۴۳۳ق برابر با ۲۸ خرداد ۱۳۹۱ش در نجف درگذشت و سید محمدسعید حکیم بر پیکر او نماز خواند. مقبره وی در زیرزمین کتابخانه الامام الحسن(ع) است که خود در زمان حیات، تأسیس کرده بود.

فعالیت‌های علمی و سیاسی

بر اساس آنچه که باقرشریف خود گفته است: در زمان عبدالکریم قاسم تفکرات کمونیستی در حال گسترش بود و طرفداران این مکتب سمینارها و مراسم‌هایی برگزار می‌کردند، او به همراه برخی علما و طلاب به ایراد سخنرانی، پخش اعلامیه‌ها و به نگارش کتاب‌های مختلفی از جمله «النظام السیاسی فی الاسلام»، «النظام الاجتماعی فی الاسلام»، «العمل و حقوق العامل فی الاسلام»، «فی انظمة الحکم و الاداره» دست زدند که با استقبال روبرو شد و برخی از آن‌ها به انگلیسی ترجمه گردید و هم‌اکنون در مراکز علمی تدریس می‌شود.

وی در همین دوره که سانسور و نظارت شدیدی بر چاپخانه‌ها حاکم بود، تصمیم گرفت از عراق مهاجرت کند و در خارج به فعالیت‌های سیاسی، علمی و فرهنگی بپردازد.

تأسیس کتابخانه

باقرشریف قرشی در سال ۱۴۱۴ق به همراه برادرش، شیخ هادی شریف قرشی اقدام به تأسیس کتابخانه‌ای به نام امام حسن مجتبی(ع) (مکتبة الامام الحسن«ع») در نجف اشرف کرد.

تألیفات

شریف قرشی دارای آثار نوشتاری متعددی درموضوعات مختلف بوده که مجموعه‌ای از آن درباره زندگانی امامان شیعه با عنوان «حیاة الامام...» تألیف شده است. در سال ۱۴۳۰ق کتاب‌های قرشی با موضوع سیره پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع)، در مجموعه‌ای به نام «موسوعة سیرة اهل البیت» در ۴۰ جلد به چاپ رسید.

پیوند با امام خمینی

به‌گفته شریف قرشی، هنگامی که امام خمینی در ایام تبعید، قصد ترک عراق را داشت، شنیده بود که بنده جزوه‌ای درباره نظام سیاسی در اسلام آماده چاپ دارم، مبلغی را جهت چاپ آن کتاب ارسال داشت. نقل شده است هنگامی که باقر شریف قرشی خبر پیروزی انقلاب اسلامی را شنید، در حرم امیرالمؤمنین(ع) دست به دعا و شکرگزاری برداشت.

مؤلف برگزیده

در مراسم کتاب سال ولایت در سال ۱۳۸۲ش، شیخ باقر قرشی به عنوان مؤلف برگزیده معرفی گردید و به پاس عمری تلاش و پژوهش علمی در زمینه دین و اهل بیت(ع)، جایزه پنجمین دوره کتاب سال ولایت به وی اهدا شد. او همچنین در سال ۱۳۸۳ش همزمان با سقوط نظام صدام، به ایران آمد و در قم، مورد تکریم شخصیت‌های علمی و نهادهای حوزوی قرار گرفت.

پانویس

منابع

پیوند به بیرون